O dostępie do danych zawartych w dokumentacji medycznej możemy mówić w dwóch różnych kontekstach. Po pierwsze, możliwość uzyskania kopii danych medycznych wynika z ustawy o prawach pacjenta. Po drugie, kopia danych osobowych wynika z RODO. Niby chodzi o to samo, jednak nie do końca i o tym w dzisiejszym artykule.

Różne podstawy praw

Każdy pacjent ma dwie niezależne drogi dostępu do informacji o swojej osobie, posiadanych przez podmiot leczniczy.

Pierwszy instrument znajduje oparcie w fakcie bycia pacjentem. Podstawę prawną w tym zakresie odnajdujemy w ustawie z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1318 z późn. zm.), dalej w skrócie u.p.p . Zgodnie z art. 23 u.p.p. pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.

Z kolei RODO w art. 15, wprowadziło kolejne prawo, przysługujące każdej osobie fizycznej, do uzyskania od administratora potwierdzenia czy przetwarzane są dane osobowe jej dotyczące, a jeżeli ma to miejsce, jest uprawniona do uzyskania dostępu do nich .

Pytanie pacjenta powinno sprowadzać się do kwestii- z którego prawa skorzystać ? Wybór pomiędzy RODO a Prawami Pacjenta musi stanowić odpowiedź na pytanie – o jaki zakres informacji mi chodzi?

Udostępnianie na podstawie ustawy o Prawach Pacjenta

Instrument z art. 23 u.p.p. przysługuje każdemu pacjentowi. W rozumieniu ustawy pacjentem jest  każda osoba zwracająca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych lub osobę wykonującą zawód medyczny.

Pacjent ma  zapewniony prawem dostęp do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych świadczeń zdrowotnych.  Jest on ściśle związany z prawem do informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, metodach diagnostycznych i leczniczych, następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia, rokowaniu (art. 9 ust. 1 i 2 u.p.p.), jak również o jego pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich (art. 9 ust. 8 u.p.p.). Wszystkie te informacje stanowią dokumentację medyczną.

Kwestia formy udostępniania dokumentacji medycznej określona została w art. 27 u.p.p., i tak jest udostępniana:

1. do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych, z wyłączeniem medycznych czynności ratunkowych, albo w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem pacjentowi lub innym uprawnionym organom lub podmiotom możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć;

2. przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku;

3. przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych, a także w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta;

4. za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej

5. na informatycznym nośniku danych.

W przypadku zdjęć rentgenowskich wykonanych na kliszy, udostępnianie następuje za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu. Dokumentacja medyczna prowadzona w postaci papierowej może być udostępniona przez wykonanie skanu.

Istotnym jest także termin, w jakim należy udostępnić dokumentację medyczną na wniosek pacjenta. Realizacja tego prawa, zgodnie z § 78 rozporządzenia w sprawie rodzajów zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, ma nastąpić bez zbędnej zwłoki.

Co istotne z punku widzenia każdego pacjenta, za udostępnienie dokumentacji medycznej podmiot udzielające świadczeń zdrowotnych każdorazowo mogą naliczyć opłatę.

Na marginesie warto też zaznaczyć, że fakt udostępnienia dokumentacji podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych są zobowiązane odnotować w wykazie zawierającym imię i nazwisko pacjenta którego udostępniona dokumentacja dotyczy,  wskazanie sposobu udostępnienia oraz zakresu, imię i nazwisko osoby lub nazwę organu którym udostępniono dokumentację, imię i nazwisko osoby która udostępniła oraz datę. Tak więc udzielanie informacji z dokumentacji medycznej podlega kontroli.

Prawo dostępu do danych osobowych.

Czym innym jest prawo wynikające z RODO. Każda osoba fizyczna (a więc de facto i każdy pacjent), której dane dotyczą, jest uprawniona do uzyskania od administratora potwierdzenia czy przetwarzane są dane osobowe jej dotyczące, a jeżeli ma to miejsce, jest uprawniona do dostępu do nich oraz do uzyskania informacji o:

• celu przetwarzania

• kategoriach danych

• odbiorcach/ kategoriach odbiorców danych

• planowanych okresach przechowywania danych

• przysługujących prawach wynikających z RODO

• źródle danych, jeżeli dane nie przekazała osoba bezpośrednio

• zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji w tym o profilowaniu.

Powyższe informacje po części odpowiadają obowiązkom informacyjnym z art. 13 i 14 RODO.

Kluczowym dla dzisiejszego tytułowego zestawienia jest jednak art. 15 ust 3 RODO. Zgodnie z nim administrator dostarcza osobie, której dane dotyczą, kopie danych osobowych jakie przetwarza.

Administrator ma wyznaczony czas na realizację praw osoby fizycznej, bowiem zgodnie z art. 12 ust. 3 RODO, administrator bez zbędnej zwłoki – a w każdym razie w terminie miesiąca od otrzymania żądania – udziela osobie, której dane dotyczą, informacji o działaniach podjętych w związku z jej żądaniem.

Zarówno udostępnienie żądanych na podstawie RODO informacji jak i pierwszej kopii danych jest wolne opłat. Dopiero w przypadku przekazania kolejnych kopii administrator może, choć nie musi, pobrać z tego tytułu opłatę. O jej wysokości decyduje administrator, jednak nie może kształtować jej w sposób dowolny. Kwota nie może przekroczyć „rozsądnej wysokości wynikającej z kosztów administracyjnych”.

Opłata ta nie może prowadzić do osiągania przez administratora zysków z tytułu umożliwienia osobie, której dane dotyczą, realizacji jej praw.

Inny jest zatem zakres podmiotowy (pacjent vs. każda osoba której dane dotyczą), przedmiotowy (odpis dokumentacji vs. kopia danych osobowych) oraz kwestia odpłatności.

Każdy z pacjentów musi zatem odpowiednio zdecydować, z jakiego prawa w danym momencie pragnie skorzystać.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.