W ostatnim artykule na naszym Blogu <TUTAJ> pisaliśmy o zastosowaniu sztucznej inteligencji poprzez ChatGPT oraz niebezpieczeństwach dla danych w związku z korzystaniem z powyższego narzędzia. W przytoczonym artykule wspominaliśmy o toczącym się postępowaniu przed Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w związku z czym zaczęliśmy się zastanawiać – kto tak naprawdę jest administratorem danych przetwarzanych przez ChatGPT? Kim jest administrator danych osobowych? Zgodnie z definicją zawartą w RODO, administratorem danych osobowych może być osoba fizyczna lub prawna, organ publiczny, jednostka lub inny podmiot – zatem mogą być to m.in. spółki handlowe, stowarzyszenia, fundacje, organy jednostek samorządu terytorialnego czy osoby prowadzące jednoosobową […]
Zdecentralizowana autonomiczna organizacja, czyli tzw. „DAO” jako nowoczesna forma struktury organizacyjnej
13 września 2023 | Artur Kruziński
Jak już wiadomo z poprzednich artykułów na naszym Blogu, wiele czynności w świecie technologii blockchain jest podejmowanych w sposób zdecentralizowany, co oznacza, że nie ma organu centralnego nad daną czynnością. W dzisiejszym wpisie postaramy się przybliżyć funkcjonowanie tzw. organizacji „DAO”, która zyskuje coraz większą popularność w świecie nowoczesnych technologii.
Czym jest DAO?
DAO (z ang. decentralized autonomous organization) czyli zdecentralizowana autonomiczna organizacja, jest oparta w głównej mierze na decyzjach swoich członków, zmierzających do osiągnięcia wyznaczonego celu i w jej strukturze nie ma centralnego organu zarządzającego. Co do zasady, DAO przypomina tradycyjną spółkę, z tym wyjątkiem, że nie posiada organu centralnego, który podejmowałby samodzielnie decyzje w imieniu organizacji, a zatem niejako w imieniu pozostałych członków nie pełniących funkcji w tym organie. W zdecentralizowanej autonomicznej organizacji „organem zarządzającym” i podejmującym wszelkie decyzje jest społeczność, w której każdy członek ma prawo do wyrażania swojej opinii co do kierunku rozwoju projektu. Zatem, zamiast członków zarządu podejmujących decyzje w danej organizacji, zdecentralizowana autonomiczna organizacja opiera swój rozwój na podstawie głosów jej członków.
Jak funkcjonuje DAO?
Jak już wyżej zostało wspomniane, DAO przypomina strukturę organizacyjną spółki. Podstawą funkcjonowania spółki jest umowa, a następnie przyjęty statut. Zdecentralizowana organizacja opiera się na podobnym rozwiązaniu, bowiem wszystkie zasady funkcjonowania organizacji opisane są w kodzie źródłowym programu komputerowego, funkcjonującego na podstawie smart kontraktu, o którym pisaliśmy <TUTAJ>. Oznacza to tyle, że dzięki zastosowaniu smart kontraktów, w systemie blockchain zapisywane są zasady definiujące funkcjonowanie DAO. Jak już opisywaliśmy w poprzednich artykułach, dane oparte na sieci blockchain nie jest łatwo zmienić. Tak samo jest w przypadku zdecentralizowanej organizacji, co oznacza, że jej funkcjonowanie oraz system głosowania są odporne na wszelkie próby manipulacji, bowiem operacje dokonywane w sieci blockchain są potwierdzane przez zdecentralizowaną sieć komputerów, która weryfikuje oddawane przez społeczność głosy, w związku z czym ciężko jest podszyć się pod danego członka organizacji.
Jak realnie wykorzystać DAO?
Powstaje również pytanie, jak zostać członkiem DAO. Co do zasady, odbywa się to w ten sposób, że nabywa się token lub kryptowalutę powiązaną z funkcjonowaniem danej organizacji, których posiadanie następnie wykorzystuje się do oddawania głosów. Pod głosowanie poddaje się pomysł społeczności związany z konkretnym przedsięwzięciem, gdzie głosy zostają liczone automatycznie bez żadnego pośrednika. Już teraz można sobie wyobrazić kilka obszarów związanych z zastosowaniem DAO. I tak, zdecentralizowana organizacja może zostać wykorzystana m.in. w postaci organizacji charytatywnej, gdzie fundusze związane z nabywaniem danego tokena lub kryptowaluty zostają spieniężone i zgodnie z decyzją podjętą przez społeczność DAO – mogą być wymienione na realne waluty i przeznaczone na cele wybrane przez społeczność. Inne wykorzystanie funkcjonowania zdecentralizowanej organizacji może być związane z przeznaczeniem środków z zebranego funduszu na nabycie określonej własności, gdzie społeczność projektu głosuje, na jakie konkretnie cele środki przeznaczyć. Ciekawostką może być fakt, że w 2021 roku utworzono tzw. ConstitutionDAO, której celem był stricte zakup jednego z pierwszych, zachowanego do dnia dzisiejszego, egzemplarza Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki. Co ciekawe, z racji faktu, iż organizacja była oparta na technologii blockchain, powszechnie było wiadomo, iż przed licytacją egzemplarza Konstytucji, DAO zebrało około 40 milinów[1]. Krótko przed licytacją miliarder zarządzający funduszem hedgingowym Ken Griffin przebił ofertę ConstitutionDAO, składając ofertę na ponad 43 miliony dolarów[2].
Podsumowując, zdecentralizowana autonomiczna organizacja jest podstawą funkcjonowania organizacji zrzeszających co do zasady nieznanych sobie osób, ale cel obrany na funkcjonowanie tej organizacji opiera się w głównej mierze na zaufaniu społeczności. Co najważniejsze, każdy członek w zależności od zasobów portfela związanego z nabyciem tokena lub kryptowaluty DAO ma możliwość podjęcia głosu nad funkcjonowaniem projektu, przy czym nie jest ograniczony decyzjami zarządu lub kierownictwa organizacji. Nie ulega wątpliwości, iż funkcjonowanie takiej organizacji jest nowoczesną alternatywą metody zarządzania, przy czym cel projektu zależy już tylko i wyłącznie od fantazji społeczności. Jednakże należy mieć na uwadze, że aby wykorzystać potencjał tej technologii wszystko musi odbywać się zgodnie z prawem – aby sprostać decyzjom podjętym przez całą społeczność 😊
[1] https://www.smithsonianmag.com/smart-news/crypto-investors-buy-the-constitution-dao-180981264/.
[2] https://amerykapopolsku.com/ile-jest-warta-konstytucja-stanow-zjednoczonych/.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.