Na Blogu poruszaliśmy już wątek możliwości monitorowania oraz nagrywania przebiegu świadczenia zdrowotnego przez podmioty wykonujące działalność leczniczą. Tym razem bierzemy pod lupę sytuację, gdy to pacjent chciałby nagrać samodzielnie realizację świadczenia zdrowotnego. I tu powstaje zasadnicze pytanie: czy jest to możliwe pod kątem prawnym?

Co do zasady: TAK

Z całą pewnością, co do zasady, pacjent powinien mieć możliwość nagrywania przebiegu świadczenia zdrowotnego, które jest wobec niego realizowane. W ocenie Autora artykułu dotyczy to zarówno nagrywania dźwięku, jak i obrazu. Taki wniosek wynika z faktu, iż po pierwsze nie ma wyraźnego przepisu prawnego, który zakazywałby pacjentom takiego działania, a po drugie takie nagranie może być uzasadnione prawnie:

• może ono stanowić formę realizacji prawa pacjenta do informacji o swoim stanie zdrowia i przebiegu leczenia,
• w ramach postępowania sądowego może stanowić istotny dla sprawy dowód, a tym samym może ono umożliwiać pacjentowi realizację prawa do sądu,
• może być cennym elementem wspomagającym proces leczenia, np. w przypadku chorób o podłożu psychicznym może być to niezwykle istotny sposób na efektywny przebieg terapii.

ALE – od każdej zasady są wyjątki

Jeżeli świadczenia zdrowotna są realizowane w jednym czasie i miejscu wobec kilku pacjentów (co do zasady zwracamy uwagę, iż nie powinno mieć to miejsca z uwagi na prawo pacjenta do godności i intymności), pojawia się problem. W takim przypadku na uwadze należy mieć fakt, iż nagranie innych pacjentów w trakcie udzielanych im świadczeń, stanowiłoby naruszenie praw pacjentów (prywatności, godności, intymności) ze strony pacjenta nagrywającego, jak i niewykluczona byłaby odpowiedzialność lekarza prowadzącego, pozostałego personelu, jak i podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Powagę sytuacji mógłby potęgować także fakt, iż w trakcie wykonywania świadczenia zdrowotnego, pacjenci mogą dzielić się wrażliwymi na swój temat informacjami. W takiej sytuacji, podmiot wykonujący działalność leczniczą, lekarz prowadzący, jak i pozostały personel powinni dopilnować, aby takie utrwalanie dźwięku i obrazu nie miało miejsca.

Czy podmiot wykonujący działalność leczniczą może zakazać nagrywania?

Powyższe rozważania prowadzą do logicznego wniosku, że to zależy. Zasadą jest, że podmiot wykonujący działalność leczniczą nie ma takiej „mocy”. Dotyczy to sytuacji indywidualnego wykonywania świadczenia zdrowotnego, tj. sytuacji 1:1 (tj. pacjent – lekarz / pacjent – lekarz i inny personel medyczny). Inaczej natomiast klaruje się sytuacja świadczeń realizowanych na rzecz innych pacjentów– wówczas to wręcz obowiązkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą jest dopilnowanie, aby zachowana była prywatność i intymność innych pacjentów.

Tytułem uwagi na zakończenie, należy jeszcze wskazać iż w sytuacji, gdy podmiot wykonujący działalność leczniczą (i/lub lekarz prowadzący i/lub pozostały personel) nie może zakazać nagrywania, nie pozostaje on „żołnierzem bez karabinu”, jeżeli pacjent wykorzystuje je w sposób naruszający przepisy prawa. Na przykład w sytuacji, gdy nagranie jest publikowane w celu szkalowania podmiotu wykonującego działalność leczniczą lub jego personelu, istnieje możliwość dochodzenia usunięcia nagrania lub innych roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych.

Tym samym w praktyce postuluje się, aby nagranie przebiegu realizacji świadczenia zdrowotnego służyło prawnie uzasadnionemu celowi, a także wskazane aby przed rozpoczęciem nagrania, w celu budowania wzajemnego zaufania i szacunku, pacjent poinformował lekarza, iż chciałby nagrać przebieg realizacji świadczenia wraz z wskazaniem celu takiego nagrania. Warto także, aby podmiot wykonujący działalność leczniczą posługiwał się stosownymi broszurami informacyjnymi, które zawierałyby wskazówki prawidłowego oraz sprzecznego z prawem postępowania w tym aspekcie  – mogłoby to się przyczynić do budowania świadomości pacjentów oraz klarowania jasnych zasad, mających na celu ochronę wszystkich zainteresowanych stron.