Pod koniec zeszłego roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ogłosił, że będzie przyglądał się influencerom w zakresie kryptoreklamy w publikowanych przez nich materiałach. Nie jest to jedyny obszar, co do którego planowane są kontrole. Co jeszcze będzie badał Urząd w tym roku?

Dotychczasowe zainteresowanie Urzędu

UOKIK niejednokrotnie przyglądał się influencerom. Postępowania kontrolne Urzędu prowadzone były m.in. w związku z promowaniem tzw. piramid finansowych (np. sprawa przedsiębiorcy i youtubera Damiana Żukiewicza, o której było głośno w związku z nałożeniem kary w łącznek wysokości ponad 437 tys. złotych).

Pod koniec września 2021 r. Prezes UOKIK ogłosił, że Urząd będzie przyglądał się zasadom współpracy influencerów z markami i agencjami reklamowymi oraz sprawdzał  przejrzystość i transparentność przekazu dla innych użytkowników sieci.

„Sytuacja gdy influencer otrzymał za swój wpis wynagrodzenie, ale sprawia wrażenie, że dzieli się prywatną opinią, jest zwyczajnie nieuczciwa. Sponsoring należy przy tym rozumieć szeroko – zapłatą nie muszą być pieniądze, może to być inna korzyść np. wycieczka, testowanie luksusowych produktów. O wszystkich tego typu sytuacjach czytelnicy, słuchacze czy widzowie powinni być wyraźnie poinformowani” – oznajmił wówczas Prezes Urzędu Tomasz Chróstny.

Działanie dotyczące kryptoreklamy przyniosło już pierwsze rezultaty, ponieważ niektórzy influencerzy faktycznie zaczęli przykładać większą wagę do oznaczania reklamy na swoich kanałach i kontach w mediach społecznościowych. To jednak jeszcze nie wszystko, co Prezes UOKiK planuje wziąć pod lupę.

„Walka” ze scamem Pod koniec listopada 2021 r. Prezes Urzędu ogłosił walkę ze scamem promowanym przez influencerów. Jak jednak przyznaje Urząd kwestia ta będzie wymagała pomocy internautów, w związku z czym w styczniu tego roku na Tweeterze Urzędu ukazała się poniższa informacja:

Źródło: https://twitter.com/UOKiKgovPL/status/1478999785671733248?s=20

Chodzi o sytuacje, w  których influencer promuje produkt prezentując go w sposób niezgodny z prawdą. Takie działanie może polegać na ukrywaniu niekorzystnych cech produktów, jak również informowanie o cechach produktu, których ten nie posiada. Scamem może też być wyolbrzymianie pewnych cech lub ich bagatelizowanie.

Jak wynika z wypowiedzi Prezesa UOKIK:

„Sprawdzimy, czy twórcy weryfikują oferty komercyjnej współpracy i jak się zachowują, gdy zostaną wykryte nieprawidłowości, w tym czy wycofują się z reklamowania produktu bądź oferują naprawę szkody swoim followersom.”

Zamykanie oczu nie pomaga

Urząd ostrzega, że nie będzie obojętny wobec braku współpracy ze strony osób, do których zwraca się o wyjaśnienia. Zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes Urzędu może wszcząć postępowanie wyjaśniające, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów tej ustawy. Przedsiębiorcy są obowiązani do przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa Urzędu.

Przepisy ściśle określają, jakie informacje powinny znaleźć się w żądaniu Prezesa UOKiK. Są to:

– wskazanie zakresu informacji,

– wskazanie celu żądania,

– wskazanie terminu udzielenia informacji,

– pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.

Wspomniane sankcje mogą być bardzo dotkliwe, ponieważ przepisy przewidują karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000 000 euro i to nie tylko za działania umyślne, ale również za te nieumyślne. Kara ta może być nałożona m.in. za nieudzielanie informacji żądanych przez Prezesa Urzędu albo udzielanie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.

Jak informuje Urząd kilka postępowań w sprawie kar za brak współpracy zostało już podjętych. Dotyczą one Kruszwil Marek Kruszel (znany jako Lord Kruszwil), Maffashion Julia Kuczyńska, Marley Marlena Sojka oraz MD Marcin Dubiel.

Gdy decyzja już zapadła

Od decyzji Prezesa Urzędu przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów za pośrednictwem UOKIK. Konieczne jest przy tym zachowanie terminu na wniesienie odwołania – który wynosi miesiąc od dnia doręczenie decyzji. Wniesienie odwołania przez stronę postępowania wiąże się z opłatą – w chwili obecnej wynosi ona 1.000 zł.

Prezes Urzędu, do którego wpłynie odwołanie, może uznać je za słuszne i w konsekwencji uchylić albo zmienić swoją decyzję w całości lub w części, co będzie skutkowało wydaniem nowej decyzji. Jeżeli tego nie zrobi, przekaże akta sprawy Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przed którym toczyło się będzie postępowanie. * Decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Kosnumentów z dnia 30 grudnia 2020 r. RDG 12/2020